TÜİK’in AB İstatistik Kurumu kriterlerine nazaran hazırladığı Ömür Kalitesi Modülü toplumsal aktivitelere vakit ve nakit olmadığını gösterirken, İstanbul Planlama Ajansı da geçen ay İstanbulluların meskendeki gündeminin ekonomik meseleler olduğunu ortaya çıkardı.
Son yıllarda alım gücündeki düşüş toplumsal hayatı da etkiledi. Görüşmeler dışardan meskene kayarken, meskende konuk ağırlamanın maliyeti de hesaplanır oldu. Toplumsal aktiviteler de giderek azaldı. TÜİK ve İPA’nın dataları toplumsal hayatın ve sohbetlerin iktisat tesirinde kaldığını ortaya koydu.
TÜİK’in “Yaşam Kalitesi Modülü” isimli özel bahisli çalışması, 2022 yılında Gelir ve Ömür Şartları Araştırması ile birlikte uygulandı.
AB ülkeleriyle birebir devirde yapılan uygulamada hedef, 15 yaş ve üstündeki vatandaşların toplumsal hususlardaki memnuniyet seviyesi ile toplumsal faaliyetlere iştirak durumlarını tespit etmek oldu.
Türkiye’de finansal durumundan şad olanların ortalaması %46,9 olurken, risk altında olmayanlarda dahi memnuniyet %51,1’de kaldı. Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde bu paha %36,9 oldu.
Kişisel bağlantılardaki şad olma yüzdesi tüm şahıslarda %65,2, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski olanlarda %60,2 oldu.
Bütün fertler için boş vakit faaliyetlerine ayrılan vakitten mutlu olma ortalama %47,4, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde ise %42,0 oldu.
Kültür ve spor faaliyetlerine ilgisiz kalan toplumda, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların iştiraklerinde fark, toplumun iki katını aştı.
Son 1 yılda 15 yaş ve üzeri bireylerin %85,3’ü sinemaya, %93,7’si canlı şova, %92,0’ı kültürel alanlara ve %94,9’u canlı spor aktifliğine gitmedi.
Maddi yetersizlik nedeniyle sinemaya gitmeyenler, tüm toplumda %11 olurken, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlarda %23,5 oldu.
Yine tıpkı nedenle canlı şova gitmeyenler toplamda %10,4 olurken, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlarda %21,9 oldu. Kültürel alanları ziyaret edemeyenler tüm toplumda %10,3, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlarda %21,3 olarak hesaplandı.
Canlı spor aktifliklerine katılmayanlar da sırasıyla %7,9 ve %17 olarak hesaplandı.
Kitap okuma oranı gençler dışında çok düşük çıktı.
Son 12 ayda 15 yaş ve üzeri bireylerin %69’u hiç kitap okumazken, yaş kümelerine nazaran kitap okuma oranlarına bakıldığında, okul kitapları dışında en çok kitap okuyan yaş kümesi % 50,9 ile 15-24 yaş aralığı oldu. En az kitap okuma oranı ise %14,1 ile 65 yaş ve üstü fertlerde oldu.
Arkadaş yahut akrabalarla gerek yüz yüze gerekse uzaktan hiç görüşmeyenlerin çoğunluğu, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlar oluşturdu.
Vatandaşların, yakınlarıyla konutta yahut diğer bir yerde arkadaşlarıyla vakit geçirme, karşılıklı konuşma yahut aktivite yapma (bir ortaya gelme) sıklığı incelendiğinde %28,7’sinin akrabalarla, %37,3’ünün de arkadaşlarla her hafta görüştüğü belirlendi.
Akrabalarla telefon, SMS, internet aracılığıyla (yüz yüze olmayan) görüşme sıklığı en çok olan %40,9 ile her hafta, arkadaşlarla ise yeniden her hafta %44,3 ile en yüksek görüşme sıklığı oranı oldu.
İstanbul Planlama Ajansı tarafından aylık olarak gerçekleştirilen İstanbul Barometresi araştırmasının Haziran 2023 raporu yayımlandı. Rapora nazaran, Haziran ayında İstanbulluların konuttaki gündemi ekonomik meseleler oldu.
İstanbulluların kentin en büyük üç sorunu sorusuna karşılığı ise sığınmacı ve mülteciler, trafik ve ekonomik problemler olarak kayda geçti.
Katılımcıların %57,2’si konutta en çok konuşulan mevzunun ekonomik problemler olduğunu belirtti.
Bir evvelki ay ile kıyaslandığında Mayıs ayında iştirakçilerin %34,5’i konut içerisinde en çok ekonomik sıkıntıların konuşulduğunu belirtirken Haziran ayında bu oran %57,2’ye yükseldi.
Kredi kartı kullananların %45,6’sı aylık kredi kartı borcunun tamamını, %33,9’u ise borcun minimum fiyatını ödeyebildiğini belirtti.
%6,6’sı minimum meblağ ile borcun tamamı ortasında bir ölçüde, %4,7’si asgariden az ölçüde ödeme yapabildiğini belirtirken, %9,2’si ise kredi kartı borcunu hiç ödeyemediğini tabir etti.
Katılımcılara Haziran ayındaki his halleri soruldu ve 10 üzerinden değerlendirmeleri istendi. İstanbulluların ortalama gerilim düzeyi 7,2 olarak ölçülürken tasa düzeyi 6,7 olarak ölçüldü. İstanbulluların Haziran ayındaki ömür memnuniyeti 4,5 ve memnunluk düzeyi 4,7 olarak ölçüldü.
